K1

Menaxhmenti dhe menaxheret

Menaxheret jane bartes te puneve net e gjitha ato raste ku njerezit deshirojne te punojne se bashku per arritjen e qellimeve te caktuara.

Ne ato forma te organizimit te cilat krijohen me qellim te prodhimit te prodhimit te mallrave, sherbimeve menaxheret kryejne pune te rendesishme duke filluar nga percaktimi i strategjive, orgaznizimi i grupeve, koordinimi i puneve, marrja e vendimeve dhe orientimi i grupit kah qellimi i caktuar.

Pra pa menaxhment nuk ka pune organizative, ndersa fjala menaxhment si concept ka kuptim mjafte te gjere dhe mund te shtrihet ne shume fusha siq jane:

- menaxhmenti i ndonje kompanie

- menaxhmenti i kohes

- menaxhmenti i shtazeve te egra etj.

Pra menaxhmenti shtrihet ne shume fusha te ndryshme kur eshte fjala psh. te menaxhmenti i ndonje pune atehere menaxhmenti perfshine te gjithe ata njerez te cilet kryejne pune menaxherike te orientuara ne realizimin e qellimeve te organizates, te cilat i quajme pune te menaxhmentit.

Ndersa fjala menaxher ne organizate perdoret per ata persona qe mbikqyrin punen e njerezve te tjere.

Puna e menaxherit

Me qellim qe ta kuptojme se qfare punon menaxheri atehere punen e tij e ndajme ne dy kategori:

puna e menaxherit si funksion dhe

puna e menaxherit si rol

Puna e menaxherit si funksion – ka te beje me ndarjen e puneve te menaxherit sipas funksioneve. Autori i ketyre ndarjeve eshte Henry Fayol.

Fayol mendonte se menaxheret planifikojne, organizojne, urdherojne, koordinojne dhe kontrollojne, keto paraqesin nje cikel te puneve menaxherike.

         Planifikimi – menaxheret parashikojne, bejne plane dhe buxhete per aq sa dijne

         Organizimi – menaxheret sigurojne dhe organizojne structure adekuate dhe personel perkates

         Udheheqja dhe koordinimi – menaxheret caktojne bartesit e puneve dhe detyrave, perkatesisht urdherojne dhe harmonizojne aktivitetet per te arritur qellimet e firmes.

Kur jemi te funksioni i udheheqjes dhe koordinimit duhet thene se menaxheri bene ushtrimin, mesimin, gradimin e personelit ne perputhje me punet qe dalin nga kjo.

         Kontrolli – ka te beje me matjen e efekteve dhe suksesit, pra vleresimin se sa eshte arritur qellimi i nderrmarrjes.

Puna e menaxherit si rol – eshte nje metode tjeter e vrojtimit te punes se menaxherit, kjo metode eshte bere sipas Henry Mitzberg.

Roli paraqet sjelljet e njerezve qe jane ne pozita te caktuara, sipas Mitzberg-ut menaxheret luajne 10 role qe munde te sistemohen ne 3 kategori:

ndernjerezor, b) informative, c) vendoses.

Ndernjerezor: organizimi, personeli, udheheqja.

Informativ: planifikimi, udheheqja, kontrolli.

Vendoses: planifikimi, organizimi, personeli.

         Roli ndernjerezor – paraqet marrdhenjet e menaxhereve me te tjeret qofte si figure udheheqes apo lidhes.

Si figure, menaxheri perfaqeson organizaten ndaj te tjereve; si udheheqes menaxheri udheheqe ku i meson, imotivon njerezit; si lidhes menaxheri mban kontakte me organizatat e tjera.

         Roli informativ – paraqet pranimin, ruajtjen dhe dergimin e informatave qe menaxheri i merr qofte nga burimet e brendshe apo te jashtme, dhe ate qofte si mbajtes i rendit (kujdestar) apo si perfaqsues.

Si mbajtes i rendit (kujdestar) menaxheri i pranon dhe i ruan informatat ndersa si perfaqsues ai u jep informata grupeve jashte organizates si: furnitorve, aksionarve etj.

         Roli vendoses –  paraqet vendimet qe menaxheri i merr ne lidhje me aktivitetet e organiztes qofte si nderrmarres, si shperndares i resurseve apo si bashkbisedues.

Si nderrmarres menaxheri reagon ndaj ndryshimeve te jashtme si dhe vet planifikon ndryshimet; si shperndares i resurseve ai planifikon kohen dhe vendin e shperndarjes se resurseve; ndersa si bashkebisedues ai merr pjese ne lidhjen e kontratave dhe marrveshjeve me partnere.

Ne punen e menaxherit funksioni dhe roli jane aktivitete te pandashme, e tere puna e menaxherit perkatesisht procesi menaxherik mbeshtetet ne pese aktivite kryesore:

Planifikimi; 2. Organizimi; 3. Personeli; 4. Udheheqja; 5. Kontrolli.